Przekładnia ślimakowa składa się ze ślimaka i ślimacznicy. Osie kół są wzajemnie prostopadłe i nie przecinają się.
Przekładnia ślimakowa pozwala na realizację dużych przełożeń: w przekładniach przenoszących moc i = 25-200, w przekładniach strojeniowych oraz nastawczych i > 8 i może dochodzić nawet do 500. Problemem jest uzyskanie w przekładni małych przełożeń (i < 7), bowiem ograniczona jest minimalna liczba zębów ślimacznicy Z > 26, a ponadto zwojność ślimaka (liczba zębów ślimaka) z = 1-4.
W przekładni ślimakowej zazębianie się ślimaka ze ślimacznicą jest płynne, obciążenie jest przejmowane jednocześnie przez kilka zębów przy dobrym ich przyleganiu. Wynika stąd cichobieżność i duża obciążalność przekładni.
Moduł ślimaka, tak jak wszystkich kół zębatych, jest znormalizowany. Warto tu zwrócić uwagę na fakt, że w dotychczas rozpatrywanych kołach zębatych jako moduł nominalny przyjmowany był moduł normalny.
W ślimakach za moduł nominalny przyjęto moduł osiowy. Wynikło to ze względów technologicznych-. Ślimak najczęściej jest wykonywany na tokarce służącej m. in. do toczenia gwintów modułowych, a więc takiej, która ma możliwość realizowania posuwów będących wielokrotnością liczby pi. Mając powyższe na względzie, za nominalną przyjęto podziałkę osiową p, a stąd i znormalizowano moduł osiowy.
Ślimacznicę obrabia się specjalnym frezem w kształcie współpracującego z nią ślimaka. Ponieważ kąt y może być w zasadzie przyjmowany dowolnie, tak więc dla każdego kąta y wymagany byłby do obróbki ślimacznicy, pomimo jednakowego modułu, inny frez. W celu zmniejszenia liczby frezów, normy poszczególnych krajów podają zalecane wartości wskaźnika średnicy ślimaka q. W Polsce norma PN-75/M-88529 zaleca następujące wskaźniki średnicowe q: 6,3; 8,0; 10,0; 12,5; 18.
W przypadku samohamowności w przekładni ślimakowej nie można wywołać ruchu ślimaka przykładając moment do ślimacznicy. Efekt ten wykorzystuje się często np. do zapewnienia stałości nastaw w urządzeniach nastawczych, pozycjonujących bez potrzeby stosowania blokad.
Sprawność przekładni można również zwiększyć zmniejszając tarcie międzyzębne. Z tego też względu ślimacznicę wykonuje się z reguły z brązu, mosiądzu, tworzyw sztucznych, a więc z materiałów korzystnie współpracujących ciernie ze ślimakiem wykonywanym zwykle ze stali (zabiega się o dużą gładkość zwojów ślimaka), a poza tym przekładnię starannie smaruje się.
