Przekładnia ślimakowa składa się ze ślimaka i koła ślimakowego (ślimacznicy). Kształt ślimaka jest w dużym stopniu zbliżony do kształtu śruby o gwincie trapezowym, natomiast koło ślimakowe przypomina swoim wyglądem raczej koło zębate walcowe o zębach śrubowych. Wynika więc z tego, że metody pomiarowe ślimaka i ślimacznicy będą się od siebie różniły, a więc musimy omówić niezależnie ich pomiary.
Ponieważ za punkt wyjścia pomiaru grubości zwoju zęba przyjmuje się wierzchołek, przeto średnica wierzchołka powinna być wykonana z dużą dokładnoścą, jak również powinna wykazywać nieznaczne bicie1. Z tego powodu średnicę wierzchołkową wykonujemy z dokładnością IT 10, a więc na h 10.
Ważne też jest, aby kąt przyporu był wykonany dokładnie i doleganie zwojów ślimaka do zębów ślimacznicy było jak największe, gdyż przez to zmniejsza się zużywanie.
Jednocześnie należy dbać o to, aby gładkość powierzchni nośnych zwojów była jak największa, od tego bowiem zależy w dużymi stopniu współczynnik tarcia, zużywanie się powierzchni, opory ruchu i straty energetyczne.
Wielkość teoretyczną e możemy obliczyć dla znormalizowanych modułów i kątów przyporu i utworzyć tabelę liczbową.
Pomiaru grubości zęba możemy dokonać również używszy wałków kontrolnych o innej średnicy niż obliczona ze wzoru.
W obliczeniach powyższych popełniliśmy błąd, nie uwzględniając tego, że wałki kontrolne ustawią się ukośnie, a więc wzdłuż zwoju. Gdy więc kąt wzniosu jest nieduży, wówczas możemy dla uproszczenia nie brać powstałego błędu pod uwagę. Jeżeli natomiast kąt wzniosu zwoju jest duży, wówczas musimy skorzystać ze wzorów bardziej złożonych. Wzorów tych podawać nie będziemy, warto jednak zwrócić uwagę na to, że w przekroju osiowym ślimaka przekrój wałków przybierze postać elipsy o> dłuższej osi większej od średnicy wałka, zaś oś krótsza będzie miała wymiar wałka kontrolnego.
Przedstawiono sposób mierzenia grubości zęba przy użyciu specjalnego przyrządu pomiarowego. Składa się on z suportu przesuwanego wzdłuż prowadnic równoległych do osi wsporników kłowych, między którymi mocuje się w kłach sprawdzany ślimak 2. Suport ten ma nadbudówkę 4, a w nią włożona jest tuleja 3, którą możemy przesuwać wzdłuż osi za pomocą korbki 5. Tuleja 3 ma wystające ramię z trzpieniem 8, który podczas pomiaru dotyka do nóżki czujnika 7 umocowanego na stałe w występie nadbudówki 4. Wewnątrz tulei 3 umieszczony jest swobodnie przesuwający się pręt z końcówką pomiarową 1 w kształcie walca o średnicy równej połowie podziałki lub w kształcie kuli o średnicy obliczonej ze wzoru.
Przyrząd raz ustawiony służy do sprawdzania serii ślimaków. Do ustawienia używa się wzorcowego ślimaka. Wszelkie odstępstwa grubości zęba od wymaganego wymiaru rejestruje czujnik 6 umocowany na stałe w tulei 3.
Tolerancje wykonawcze grubości zęba w ślimakach odpowiadać powinny najmniejszym luzom1, gdyż przekładnia ślimakowa powinna pracować prawie bez luzu, szczególnie gdy służy do napędu jako mechanizm podziałowy, np. do napędu stołu frezarki obwiedniowej, dłutownicy Fellowsa i Maaga w podzielnicy uniwersalnej itp.
Poza wyżej podanymi metodami pomiarowymi istnieją jeszcze metody optyczne, jak np. pomiar przy pomocy mikroskopu i aparatu projekcyjnego.
Metody te są znane ogólnie z pomiarów gwintów, nie będą więc tu omawiane.