Dokładność wykonania walca wierzchołkowego nie może być dowolna, gdyż z jednej strony przez powiększenie średnicy w stosunku do teoretycznej zmniejsza się luz wierzchołkowy, a w przypadku znacznego powiększenia może nawet wierzchołek zęba jednego koła dotykać dna wrębu kola drugiego, przez co nastąpiłyby zakłócenia w zazębieniu; z drugiej zaś strony znaczne zmniejszenie średnicy wywołałoby skrócenie wysokości zęba, wskutek czego zmniejszyłby się stopień pokrycia, a jednocześnie znacznie zwiększyłby się luz wierzchołkowy. Byłoby to szczególnie niebezpieczne przy małym module. Pomimo to należy jednak stwierdzić, że ten przypadek jest korzystniejszy od poprzedniego.

Średnicę wierzchołkową należy więc wykonywać z tolerancją h10 lub H10 (w kołach o uzębieniu wewnętrznym}, jeśli oczywiście konstruktor nie postawił innych wymagań (np. dla pompek zębatych średnica wierzchołkowa koła zębatego jest wykonywana z tolerancją f7, gdyż od dokładności jej wykonania zależy szczelność i wydajność pompki). Przez zastosowanie tolerancji w klasie IT 10 uzyskujemy gwarancję, że średnica walca wierzchołkowego może mieć w granicznych przypadkach wymiar nominalny (teoretyczny) lub średnicę zmniejszoną, względnie powiększoną (w kołach o uzębieniu wewnętrznym) o wielkość tolerancji IT 10.

Konieczność zachowania średnicy walca wierzchołkowego w niezbyt obszernych granicach wypływa i z tego, że przy pomiarach niektórych wielkości wierzchołki zębów wykorzystuje się do oparcia przyrządu pomiarowego (np. przy pomiarze grubości zęba suwmiarką modułową, przy pomiarze równomierności podziałki obwodowej itp.).

Poza koniecznością utrzymania średnicy wierzchołkowej w granicach tolerancji, należy również dbać o wykonanie jej z możliwie małym biciem (równym podwójnej mimośrodowości) względem osi obrotu koła.

Często bowiem zachodzi konieczność sprawdzenia poprawności zamocowania kola na obrabiarce do kół zębatych; bicie zbyt duże może się stać powodem wadliwego nacięcia zębów. Nadmierne bicie może też utrudnić ustalenie wymiarów zęba np. wówczas gdy pomiaru grubości zęba dokonujemy suwmiarką modułową.


WebSystem tel. 048 383.01.44 polecamy do regulacji obortów silników falowniki oraz przekładnie Motovario i softstarty